Ինչպես չհայտնվել խաբեբաների ծուղակում. 6 պարզ կանոն

ԵՐԵՎԱՆ, 19 հոկտեմբերի./Նովոստի–Արմենիա/. Հայաստանում վերջին շրջանում ակտիվացել են կեղծ ֆինանսական կազմակերպությունները, որոնք չունեն լիազոր գերատեսչությունների լիցենզիա կամ թույլտվություն, բայց քաղաքացիներին խոստանում են «արագ և հեշտ փողեր»։

Այսպես, մի քանի ամիս առաջ սոցցանցերում լայնորեն տարածվել էր կեղծ գովազդային տեսանյութ, որը ստեղծվել էր խաբեբաների կողմից «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ–ի անունից։ Տեսանյութում քաղաքացիներին առաջարկվում էր ներդրում կատարել այդ ընկերության բաժնետոմսերում` խոստանալով մեծ եկամուտ։ Կեղծ տեսանյութին արձագանքեցին ինչպես ընկերությունից, այնպես էլ շուկայի կարգավորիչը`ԿԲ–ն, որը քաղաքացիներին զգուշացրեց չհավատալ խաբեբաների խոստումներին։

Խաբեբայության մեկ այլ տեսակ է, երբ առաջարկվում է գնել լայն սպառման ապրանքներ (կահույք, կենցաղային տեխնիկա, հագուստ և այլն) սոցցանցերի, հայտարարության, կայքերի և առցանց խանութների միջոցով։

Ապրանքի դիմաց վճարելու համար խնդրում են գնորդներին հաղորդել ոչ միայն բանկային քարտի/հաշվեհամարի/էլեկտրոնային դրամապանակի տվյալները, այլև CCV/CVC կոդը (պլաստիկ քարտի հետևում նշված եռանիշ թիվը)։ Ստանալով այդ գաղտնի տվյալները` խաբեբաները կողոպտում են գնորդներին`քարտից կամ հաշվեհամարից փոխանցելով գումարը սեփական քարտին։



ԿԲ–ն զգուշացնում է

ՀՀ կենտրոնական բանկը բազմիցս զգուշացրել է բնակչությանը զերծ մնալ կասկածելի կառույցների հետ գործարքներ կատարելիս, որը կարող է հանգեցնել լուրջ հետևանքների։

Օրերս կարգավորիչը կրկին դիմել է երկրի բնակչությանը` կոչ անելով զերծ մնալ երրորդ անձանց դրամական միջոցներ կամ քարտային տվյալներ փոխանցելուց, չօգտվել Կենտրոնական բանկի կողմից չլիցենզավորված ֆինանսական կազմակերպությունների կողմից առաջարկվող ֆինանսական ծառայություններից։

ՀՀ կենտրոնական բանկի կողմից լիցենզավորված ֆինանսական կազմակերպությունների ցանկին կարելի է ծանոթանալ Կենտրոնական բանկի պաշտոնական կայքէջի «Ֆինանսական համակարգ և վերահսկողություն» բաժնի «Ֆինանսական կազմակերպություններ» ենթաբաժնում։ Կենտրոնական բանկի պաշտոնական կայքէջի «Զգուշացումներ» բաժնում կարելի է ծանոթանալ նաև ԿԲ կողմից վերջին հայտարարություններին ֆինանսական ոլորտում զերծարարությունների վերաբերյալ։

Քանի որ զեղծարարությունների գովազդները տարբեր սոցիալական ցանցերում հաճախ թիրախավորված են և տեսանելի են միայն առանձին մարդկանց, ԿԲ–ն խնդրում է նման գովազդների հանդիպելիս դրանց հղումներն ուղարկել, որպեսզի հնարավոր լինի դիմել իրավապահ մարմիններին և ձեռնարկել անհրաժեշտ միջոցառումներ:

Այս թեմայով օգտակար հղումները հասանելի են «Ֆինանսներ բոլորի համար» կայքում, որի նպատակն է բարձրացնել ֆինանսական գրագիտությունը։



Ֆինանսական անվտանգության պարզ կանոններ

Մեր քաղաքացիներին մնում է միայն հիշեցնել ֆինանսական անվտանգությանը վերաբերող մի քանի պարզ, բայց շատ կաևոր կանոնների մասին, որոնք կօգնեն խուսափել խաբեբաների ծուղակում հայտնվելուց։

1.  Ուշադիր ուսումնասիրեք կազմակերպության կայքը, որն առաջարկում է ֆինանսական ծառայություններ, որպեսզի հնարավոր լինի խուսափել կեղծ կայքերից։ Կոնտակտային տվյալների առկայության դեպքում մի զլացեք և զանգահարեք տեղեկություններ ստանալու համար։
2.  Երբեք և ոչ մեկին մի հաղորդեք բանկային քարտի CCV/CVC կոդը և SMS հաղորդագրության միջոցով ստացվող հաստատման կոդերը։
3. Ձեր բանկային քարտը մի փոխանցեք օտար մարդկանց և պահանջեք գործառնությունները կատարել ձեր ներկայությամբ։ Մի օգտագործեք քարտը երրորդ անձանց օգտահաշիվներից առցանց գնումներ կատարելու համար։
4. Մի օգտվեք Wi-Fi հասանելի կետերից տրանսպորտում, սրճարանում, կինոթատրոններում, խանութներում և այլուր, երբ մուտք եք գործում ինտերնետ բանկինգ կամ օգտվում եք բանկերի բջջային հավելվածներից։
5. Մի բացեք հղումները, որոնք ստանում եք էլեկտրոնային փոստի միջոցով, որոնցում նշված է, որ դուք շահել եք գումար, որևէ գաջեթ կամ այլ մրցանակ։ Շատ հավանական է, որ այդ հղումներում վիրուս է։
6. Եթե դուք կասկածում եք, որ հայտնվել եք խաբեբաների ծուղակում, անհապաղ տեղեկացրեք այդ մասին իրավապահներին և ներկայացրեք ամբողջական տեղեկատվություն։

Նյութը պատրաստվել է ԱՄԻ «Նովոստի–Արմենիա»– ի և ՀՀ կենտրոնական բանկի Սպառողների շահերի պաշտպանության և ֆինանսական կրթման կենտրոնի (www.abcfinance.am) «Ֆինանսական գրագիտություն» համատեղ նախագծի շրջանակում։-0-