ԵՐԵՎԱՆ, 18 նոյեմբերի. /Նովոստի–Արմենիա/. Պարբերական հիվանդությունը նաև կոչվում է միջերկրածովյան ընտանեկան տենդ։ Այն հիմնականում ախտորոշվում է հայերի, հույների, հրեաների և արաբների շրջանում։ Բժիշկները մինչև հիմա մեծ դժվարությամբ են ախտորոշում այս հիվանդությունը, և հիվանդը հաճախ ստիպված է լինում դիմել տարբեր բժիշկների մինչև հիվանդության ճիշտ ախտորոշումը։ Ինչպե՞ս է դրսևորվում հիվանդությունը, քանի՞ օր են տևում նոպաները, ինչպե՞ս պետք է բուժել և ապրել, եթե ձեզ մոտ հայտնաբերել են այս հիվանդությունը։ «Նովոստի–Արմենիա» գործակալությունը զրուցել է Տիգրանի հետ, ում մոտ վաղուց ախտորոշվել է պարբերական հիվանդությունը, նա շատ բան կարող է պատմել։ Պացիենտի տվյալները փոխված են, քանի որ նա ցանկանում է մնալ անանուն։ Տիգրանը մտացածին անուն է։
«Նովոստի–Արմենիա». Տիգրան, ինչպե՞ս եք իմացել, որ պարբերական հիվանդություն ունեք։ Ո՞ր ախտանիշներն են ստիպել ձեզ դիմել բՏիգրան.ժշկի։
մինչև 5 տարեկան որևէ ախտանիշ չեմ ունեցել, առողջ երեխա եմ եղել։ Այդ տարիներին ընտանիքիս հետ ապրում էինք Ռուսաստանում։ Սակայն օրերից մի օր սկսեց ուժեղ ցավել պարանոցս, ցավը «խփում» էր նաև ուսերիս։ Նոպաները շատ ուժեղ էին, սակայն ծնողներիս կանչած բժիշկներն անգամ չկարողացան ոչինչ անել։ Այս նոպայից հետո ծնողներս երկար ժամանակ փնտրում էին մասնագետի։ Ցավոք, բժիշկները չկարողացան ախտորոշել, այնտեղ, որտեղ ապրում էինք, նման հիվանդության հետ ոչ մեկ չէր առնչվել։
Երբ մի քանի տարի անց տեղափոխվեցինք Հայաստան, մանկաբույժն ինձ մոտ ախտորոշեց իերսինիոզ (սուր աղիքային ինֆեկցիա, որն ուղեկցվում է տոքսիկ և ալերգիկ դրսևորումներով, խմբգր.), այն բուժել եմ 11 տարի։ Բժիշկն այդ ժամանակ խորհուրդ տվեց գենետիկ անալիզ հանձնել, սակայն ծնողներս հրաժարվեցին, մտածեցին, որ անհրաժեշտ չէ, քանի որ վստահ էին ախտորոշման հարցում։
17 տարեկանում բանակից առաջ պետք է թարմացնեի փաստաթղթերս, և հենց այդ ժամանակ բժիշկը պնդեց, որ պետք է գենետիկ անալիզ հանձնեմ։ Ես հանձնեցի` ամբողջովին վստահ լինելով, որ որևէ խնդիր չունեմ, չէ՞ որ նոպաներն այլևս չէին կրկնվում։ Սակայն անալիզի արդյունքում ինձ մոտ բացահայտվեց երկու գեների մուտացիա (աղիքային–հոդային ձևով), որը բնորոշ է պարբերական հիվանդությանը։
«Նովոստի–Արմենիա». քանի՞ օր են տևում նոպաները, և որքա՞ն է պարբերականությունը։
Տիգրան. 18 տարեկանում, երբ կենսակերպս դարձավ ավելի ակտիվ, նոպաները կրկին սկսվեցին, իսկ 20 տարեկանում դարձան հաճախակի և ավելի ուժեղ։ Այնպիսի զգացողություն է լինում, ինչպես կույր աղու նոպայի կամ աղիների անանցանելիության ժամանակ, կարող էին նաև հոդերս այտուցվել։ Մի պահ նոպաները շատ ուժեղացան, լինում էին 3–4 ամիսը մեկ, երբեմն` 2 ամիսը մեկ անգամ և տևում էին 2–5 օր։
«Նովոստի–Արմենիա». ինչպե՞ ս է կազմակերպված ձեր բուժումը, որքանո՞վ է այն արդյունավետ։
Տիգրան. օրը մեկ անգամ ընդունում եմ կոլխիցին։ Դոզան տարբեր է։ Բժիշկը կարող է նշանակել մեծ կամ փոքր դոզաներ, հաբը կարելի է նաև մանրացնել առավոտյան և երեկոյան ընդունման համար։
Նախորդ տարի ինչ–որ ինֆեկցիայով էի վարակվել, սկսեցին ձեռքերիս ու ոտքերիս հոդերն այտուցվել։ Կրկին հետազոտություն անցա Բժշկական գենետիկայի հայկական կենտրոնում, որտեղ որոշեցին կոլխիցինի ճիշտ դոզավորումը, ինչը շատ կարևոր է։
«Նովոստի–Արմենիա». որքանո՞վ է հիվանդությունը փոխել ձեր կյանքը։ Այն ստիպե՞լ է կյանքը բաժանել հիվանդությունից «առաջ» և «հետո»։
Տիգրան. սկզբում շատ էի մտահոգվում։ Հույս ունեի, որ ամեն ինչ կանցնի, որ բժիշկները սխալվել են։ Սակայն հետո գիտակցեցի` դա իմ խաչն է։ Հասկացա, որ սա պարզապես այլ կենսակերպ է, որի դեպքում պետք է հաբեր խմել։ Եվ կոլխիցինն ինձ համար դարձավ կենսակերպ` առավոտյան արթնացար, խմեցիր հաբն ու շարունակում ես հանգիստ ապրել։
«Նովոստի–Արմենիա». ե՞րբ եք վերջին անգամ նոպաներ ունեցել։
Տիգրան. վերջերս Մոսկվայում, երբ դեղը վերջացել էր, նոպա ունեցա։ Այդ ժամանակ ինչ–որ դեղատնից գտա անհրաժեշտ դեղն ու սկսեցի ընդունել մինչև ինձ այն ուղարկեցին Հայաստանից։ Ռուսաստանում դժվար է գտնել դեղը։ Երբ դադարում եմ ընդունել կոլխիցին, կրկին նոպաներ եմ ունենում։
«Նովոստի-Արմենիա». ինչպե՞ս եք հաղթահարում հիվանդությունը, եթե հաշվի առնենք, որ հիմա բնակվում եք Մոսկվայում, և դեղամիջոցը երբեմն դժվար է գտնել:
Տիգրան. վատ ինքնազգացողության ժամանակ դիմում էի բժիշկներին, բայց ինձ մոտ պարբերական հիվանդության առկայության փաստը միանգամից բացառվում էր: Նրանք չեն հասկանում, երբ ասում եմ, որ պարբերական հիվանդություն ունեմ, որովհետև չեն հասկանում, թե դա ինչ է, և սկսում են փորփրել այլ ուղղությամբ: Այդ պատճառով գալիս եմ Հայաստան` հետազոտվելու համար: Բայց հիմա, համավարակով պայմանավորված, ես այդ հնարավորությունը չունեմ: Վերջին հետազոտությունն անցել եմ անցած տարվա փետրվարին:
«Նովոստի-Արմենիա». ձեր ընտանիքի մյուս անդամներն ունե՞ն պարբերական հիվանդություն:
Տիգրան. ո′չ մայրական, ո′չ հայրական գծով ոչ ոք այս հիվանդությունը մեր ցեղում չունի: Գուցե, հեռավոր նախնիներիս մոտ եղել է, բայց նրանք այն ժամանակ, հնարավոր է, չեն իմացել դրա գոյության մասին: Բայց հարազատներիցս չեմ լսել, որ ինչ-որ մեկը նման նոպաներ ունենա:
«Նովոստի–Արմենիա». որևէ բարդացու՞մ ունեցել եք։
Տիգրան. ոչ, բարդացումներ եղել են միայն իերսինիոզից հետո: Միակ բանը, որ պարբերական հիվանդությունը չի սիրում, և ինչից ես մտավախություն ունեմ, վիրահատական միջամտությունն է: Չէ որ հիվանդությունը հենց այն բանով է վտանգավոր, որ նոպաները կարող են շփոթել մեկ ուրիշ բանի հետ, օրինակ, կույր աղու, և իզուր վիրահատել՝ օրգանիզմը դրդելով նոր բռնկման:
«Նովոստի-Արմենիա». ելնելով ձեր փորձից՝ մարդիկ որքանո՞վ են տեղեկացված այս հիվանդության մասին: Արդյոք անհրաժե՞շտ է ավելի շատ խոսել հիվանդության մասին, որպեսզի հնարավոր լինի փոխել հասարակության վերաբերմունքը հիվանդության նկատմամբ։
Տիգրան. միանշանակ, մարդիկ տեղեկացված չեն: Հայաստանում շատերը պարզապես լսել են «պարբերական հիվանդության» մասին և վերջ: Թե ինչ հիվանդություն է սա, գիտեն միայն նրանք, ովքեր անցել են դրանով, և նույնիսկ նրանք էլ լիովին իրազեկված չեն: Հասարակությանը պետք է իրազեկել, չէ որ սա մեր` «ազգային» հիվանդությունն է: -0-
* Օգտագործված լուսանկարներում պատկերված չեն իրական պացիենտներ
